طب سوزنی برای چه کسانی موثر است

چکیده:

اگر چه از اواخر قرن بیستم میلادی بر روی طب سوزنی تحقیقات علمی زیادی صورت گرفته است اما هنوز نحوه اثر آن به درستی مشخص نشده است و بحث های زیادی در مورد آن بین دانشمندان در جریان است.

  از نظر تئوری طب سوزنی عبارت است از تحریک نقاط خاصی به نام مریدین  (Meridian)، که یک نوع انرژی حیاتی به نام “چی” (qi) در آنها جریان است. گزارشی ارائه شده از جانب سازمان بهداشت جهانی، مرکز ملی طب مکمل آمریکا و انجمن پزشکی ایالات متحده آمریکا، همگی از مؤثر بودن طب سوزنی در درمان بسیاری از بیماری‌ها خبر می دهد. یک نظر کلی بین دانشمندان وجود دارد که همگی آنها معتقدند که اگر طب سوزنی از طرف یک متخصص طب سوزنی انجام شود و سوزن‌های استریل مورد استفاده قرار گیرند روش بی خطری در درمان بعضی از بیماری‌ها می‌باشد.

تاریخچه استفاده از طب سوزنی در کشور چین به عصر حجر باز می‌گردد که در آن زمان از سنگهایی نوک تیز به نام “بیان شی “(Bian shi) استفاده می‌شد. سوزن‌های سنگی طب سوزنی مربوط به پنج هزار سال پیش توسط باستان شناسان در کشور چین کشف شده است.

درمان طب سوزنی چگونه انجام می شود؟

طب سوزنی به طور کلی شامل چندین درمان هفتگی یا هر دو هفته یکبار است. اکثر دوره‌ها تا ۱۲ جلسه بطول می‌انجامد. یک جلسه درمانی طب سوزنی شامل انجام تست و ارزیابی وضعیت بیمار، قرار دادن سوزن و مشاوره در مورد نحوه مراقبت از خود می‌باشد. اکثر جلسات حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.

بسته به اینکه سوزن‌ها در چه محلی از بدن بیمار قرار بگیرند از وی خواسته خواهد شد که به پشت یا شکم و یا پهلو دراز بکشد. متخصص طب سوزنی باید از سوزن‌های استریل یکبار مصرف استفاده کند. هنگامیکه سوزن‌ها فرو می‌روند بیمار باید آنها را حس کند. در ابتدا بدون درد و به تدریج هنگامی که سوزن به عمق مورد نظر می‌رسد به شدت درد افزوده می‌شود. گاهی اوقات سوزن‌ها پس از قرار گرفتن در بدن حرارت داده می‌شوند یا با برق تحریک می‌شوند. سوزن‌های فرو رفته٬ حدود ۲۰ دقیقه در بدن باقی می‌مانند.

طب سوزنی برای چه افرادی مفید است؟

درحالیکه طب سوزنی معمولا به تنهایی برای برخی از بیماری‌ها استفاده می‌شود، با اینحال گاهی بعنوان یک درمان ترکیبی توسط پزشکان در اروپای غربی و آمریکای شمالی مورد استفاده می‌گیرد. استفاده از طب سوزنی برای کاهش درد و تهوع پس از عمل جراحی درحال گسترش است. حتی نیروی هوایی ایالات متحده شروع به آموزش “طب سوزنی میدان جنگ” به پزشکان مستقر درعراق و افغانستان در اوایل سال ۲۰۰۹ کرده است. استفاده از طب سوزنی، قبل و در حین عمل جراحی به میزان قابل توجهی سطح درد را کاهش می‌دهد و از میزان مسکن‌های قوی مورد استفاده بیماران می‌کاهد.

همانطور که پزشکان به مرور بیشتر به طب سنتی اعتقاد پیدا می‌کنند، طیف وسیع‌تری از بیماری‌ها برای درمان با طب سوزنی در نظر گرفته می‌شوند . مطالعات نشان می‌دهد که طب سوزنی ممکن است علائم سوء هاضمه را که معمولا توسط زنان باردار تجربه می‌شود درمان کند.

برخی مطالعات نشان داده است که طب سوزنی در برخی موارد هیچ اثر مفیدی ندارد. در مطالعات انجام شده توسط محققان در Daejon، (بوسان، کره جنوبی) و اکستر انگلستان، متوجه شدند که طب سوزنی اثر مثبتی روی گرگرفتگی در دوران یائسگی ندارد. با این حال، طب سوزنی را برای درمان گرگرفتگی در زنانی که پس از عمل جراحی سرطان پستان با تاموکسی فن ضد استروژن درمان می شود، پیشنهاد می‌کنند.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند در درمان کمر درد (مشکلات ستون فقرات)، میگرن، دندان درد، فشار خون بالا و آرتروز (طبق تحقیقات مرکز پزشکی دانشگاه برلین آلمان) و همچنین تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی موثر باشد . مطالعات دیگر نشان داده‌اند که طب سوزنی به زنانی که دوران قاعدگی دردناکی دارند نیز کمک کند.

بر اساس تحقیقی که انجام شده، ورزش و درمان با طب سوزنی الکتریکی می‌تواند فعالیت عصب سمپاتیک را در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کاهش دهد.

طب سوزنی چه مزایایی دارد؟

• هنگامی که به درستی انجام شود بی خطر است.
• عوارض جانبی بسیار کمی دارد.
• درمان ترکیبی بسیار موثری است.
• در کنترل برخی از انواع دردها موثر است.
• ممکن است برای بیمارانی که به داروهای مسکن پاسخ نمی دهند توصیه شود.
• جایگزینی مفید برای بیمارانی است که نمی‌خواهند داروهای مسکن مصرف کنند.

طب سوزنی چه خطراتی را به همراه دارد؟

• این درمان برای بیمارانی که خونریزی دارند خطرناک است.
• برای بیمارانی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنند مضر است.
• ممکن است در محل‌هایی که سوزن زده می‌شود خونریزی٬ کبودی و درد ایجاد شود .
• سوزن ممکن است شکسته شود و به اندام‌های داخلی اسیب برساند. (بسیار نادر)
• سوزن های غیر استریل می‌تواند بیمار را آلوده کند.
• در صورتیکه خیلی عمیق در قفسه سینه و یا قسمت فوقانی پشت فرو رود خطر آسیب به ریه وجود دارد. ( بسیار نادر)

طب سوزنی چگونه کار می کند؟

  طب سنتی چینی معتقد است که سلامت در نتیجه تعادل هماهنگ بین ‘yin’ و ‘yan’ نیروی زندگی شناخته شده به عنوان Gi یا Chi است. چی از طریق کانال‌های انرژی بدن انسان جریان می‌یابد . این کانال‌های انرژی و جریان انرژی از طریق ۳۵۰ نقطه طب سوزنی در بدن می‌توانند قابل دسترسی باشند. گفته می‌شود که بیماری در نتیجه عدم تعادل نیروها در بدن است. اگر سوزن‌ها در نقاطی با ترکیب مناسب این دو نیرو قرار داده شوند جریان انرژی می‌تواند به تعادل مناسب خود برسد.

در جوامع غربی و چندین بخش دیگر از جهان، طب سوزنی از جمله مفاهیم علوم اعصاب تعریف می‌شود . نقاط طب سوزنی توسط پزشکان غربی محل هایی هستند که در آن اعصاب، عضلات و بافت‌های همبند را می‌توان تحریک کرد.

طب سوزنی برای چه بیماری هایی مفید است؟

از طب سوزنی برای درمان بسیاری از ناهنجاری های جسمی و روحی مانند اضطراب، افسردگی، سندرم روده تحریک پذیر و همچنین بیماری های التهابی استفاده می شود. این روش درمانی برای درمان پارکینسون نیز مفید است. در اینجا چند فایده این طب را برایتان می گوییم. طب سوزنی یک شیوه درمان جایگزین (طب مکمل) است که در آن، سوزن های بسیار باریک وارد پوست می شوند تا طیف وسیعی از بیماری ها را درمان کنند.

این روش درمانی بخشی از طب سنتی چین است. در باور طب سنتی چینی، نیروی زندگی که به آن qi می گویند، در کانال های پیچیده ای به نام عصب میانی یا مدیان جریان دارد. وقتی مدیان ها مسدود شوند، این نیرو نمی تواند آزادانه جریان داشته باشد. این مشکل باعث درد مزمن و بیماری می شود. برای درمان این مدیان های مسدود شده، متخصص طب سوزنی، سوزن های نازکی را وارد لایه ی سطحی پوست می نماید. این سوزن ها، مدیان های مسدود بدن را باز می کنند و به qi اجازه می دهند به جریان عادی اش برگردد.

درمان انواع سردرد و میگرن

از طب سوزنی برای درمان انواع درد و ناراحتی ها مانند سردرد میگرنی و سردرد تنشی استفاده می شود. این تکنیک از نگاه علم مدرن نیز موثر است. گروهی از پژوهشگران با انجام بیش از یازده مطالعه، فواید درمان با طب سوزنی را بررسی کردند که شامل انجام طب سوزنی برای هزاران بیمار مبتلا به سردردهای خفیف تا شدید می شد. بعد از بررسی محققان دریافتند طب سوزنی می تواند شیوه ای غیردارویی و موثر برای درمان بیماران مبتلا به سردرد مزمن تنشی باشد.

طب سوزنی شیوه ای غیردارویی برای درمان بیماران مبتلا به سردرد مزمن تنشی است

 تسکین دردهای مزمن

طب سوزنی راهی موثر برای درمان درد طولانی مدت گردن، کمر و زانو می باشد. از این شیوه برای درمان درد آرتریت روماتوئید هم استفاده می شود.

درمان بی خوابی

دانشمندان چینی در دانشگاه پکن دریافتند طب سوزنی درمانی موثر برای بیخوابی می باشد. طب سوزنی می تواند تاثیرات قرص خواب و درمان های گیاهی را تقویت کند و نتایجش بهتر از زمانی است که این داروها به تنهایی استفاده شوند. بر خلاف قرص های خواب و مکمل های گیاهی، طب سوزنی عوارضی نداشته و هیچ ناراحتی ایجاد نمی کند.

تسریع بهبودی بعد از شیمی درمانی

بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی هستند، می توانند با کمک طب سوزنی سیر بهبودی سریع تری داشته باشند. مطالعات گوناگون تایید می کنند که طب سوزنی، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و حتی پلاکت های خون را افزایش می دهد. در یک بررسی دانشمندان دریافتند که طب سوزنی واقعا می تواند از کاهش سلول های سالم بدن بعد از شیمی درمانی و رادیوتراپی پیشگیری کند.

بیماران این طور گزارش دادند که بعد از انجام طب سوزنی احساس درد کمتری داشته و طب سوزنی به بهبود کیفیت زندگی شان کمک کرده است. برخی بیماران همچنین گفتند که طب سوزنی، واکنش شدید بدن نسبت به شیمی درمانی مانند حالت تهوع و استفراغ را کاهش داده است.

تقویت سلامت روانی

آیا می دانستید که طب سوزنی پیر شدن مغز را به تاخیر می اندازد؟ طب سوزنی همچنین خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش داده و حافظه و عملکردهای ادراکی را افزایش و موجب تقویت مغز می گردد. برخی مطالعات نشان دادند برای درمان پارکینسون و سایر بیماری های مربوط به سالمندی که موجب کاهش نیروی ادراک مغزی می شوند، می توان از طب سوزنی استفاده کرد. در تحقیقی، ۸۵ درصد از بیماران مبتلا به پارکینسون، بعد از جلسات منظم طب سوزنی، شاهد بهبود علائم شان بودند. این علائم شامل رعشه، کُندی حرکت، درد، افسردگی، اختلال خواب و اضطراب می شد.

همچنین طب سوزنی در درمان بیماری های زیر نیز موثر است:

۱- انواع بیماری های گوارشی مثل زخم معده- اثنی عشر – ورم روده ها (کولیت) یبوست مزمن
۲- بیماری های استخوانی و مفاصل شامل آرتروز مفاصل مختلف مثل زانو، گردن درد عصب سیاتیک دست و پا و غیره و همچنین ورم مفاصل یا بیماری های مختلف استخوان ها
۳- بـیـمـاری هـای اعصـاب مـاننـد درمانافسردگی ، اضطراب، بی خوابی، بیماری وسواس فکری و بعضی بیماری های روان
۴- بـیماری های زنان مانند نازایی، درد های قــاعــدگــی، پـریـودهـای نـامـنـظـم، بـیـمـاری هـای تخمدان، پرولاپس رحم، پریودهای دردناک
۵- بیماری های گوش و حلق و بینی مثل وزوز گوش یاTenitus، کری عصبی، کری استخوانی، سر گیجه ، تهوع و استفراغ
۶- سردردهای مختلف مانند سردرد میگرن سردرد های سینوزیتی، سردردهای عروقی، سینوزیت و سردرد های عصبی
۷- بــیــمــــاری هــــای ریــــوی مــثــــل آســــم ریـــه حساسیت‌ها، سرفه، خلط
۸- بـه مـنـظـور تـقویت کبد و سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری ایدز و هپاتیت ها

۹- بزرگ کردن سینه و باسن، زیبایی پوست، جوانسازی پوست، رفع جای جوش و لک

طب سوزنی و درمان فشار خون :

بنا به عقاید طب سنتی چین در فشار خون بالا،اختلال نوع فزونی کبد و بیشتر شدن انرژی یانگ و آتش کبد که اغلب با نوع کمبود انرژی کلیه همراه می باشد وجود دارد. در حالی که درمان طب سوزنی برای بیماربه عمل می آید باید با سیر بهبودی داروهای شیمیایی مصرفی به تدریج کمتر شود.در فشار خون کم بیشتر علائم نوع کمبود انرژی مثل سرگیجه – خستگی – ضعف عمومی – لرزش – احساس سرما و پاهای سرد وجود دارد.

طب سنتی چین علت آن را اختلال در کمبود انرژی کلیه و ندرتا کمبود انرژی یین درکبد معرفی می کند.

درمان کمر درد با طب سوزنی :

نتیجه مطالعاتی که در آلمان صورت گرفته نشان می دهد برای معالجه کمردرد، طب سوزنی موثرتر از درمان های معمول و متداول است. درد کمر حدود نیمی از بیمارانی که در این برنامه مطالعاتی، با طب سوزنی تحت مداوا قرار گرفته بودند، برای چندین ماه به کلی از بین رفته بود، در حالی که تنها یک چهارم کسانی که با داروها و سایر روش های درمان متداول در غرب، مداوا می شدند، احساس بهبود کرده بودند.

طب سوزنی یک راه حل بسیار موثر و نوید بخش برای معالجه کمردردهای مزمن است. نه تنها با استفاده از طب سوزنی شدت درد بیمار کاهش می یابد، ناتوانی های جسمی بیمار نیز که غالبا ناشی از کمردرد است رو به بهبودی گذاشته و در نتیجه کیفیت زندگی بیمار بهتر می شود.

طب سوزنی موثر ترین روش درمانی برای دیسک کمر :

ستون فقرات انسان شامل ۷ مهره گردنی ،۱۲ مهره سینه ای ، ۵ مهره کمری ، یک استخوان خاجی و یک استخوان دنبالچه است . بین مهره ها نیز موادی غضروفی و ژلاتینی قرار داشته که باعث حرکت آسان مهره ها روی هم می شود. حال اگر به علت فشارهای زیاد و یا حرکاتی که در جهت های بد و نامناسب به ستون فقرات وارد شود‌، ماده ژلاتینی وسط غضروف بین مهره ای از محل خود بیرون زده و به ریشه های عصبی که از سوراخ های بین مهره ای خارج می شوند فشار وارد می کند و باعث درد در ناحیه مهره و در مسیر عصب می شود. به این ترتیب فرد دچار بیماری می شود که اصطلاحا دیسک کمر نامیده می شود.

‌اگر از این بیماران عکسی ساده از ستون فقرات گرفته شود، کاهش فضای مفصلی بین دو مهره کمری مشاهده می شود . در MRIبه عمل آمده از کمر این بیماران نیز، بیرون زدگی (پروتروژن) دیسک یا دیسک های بین مهره ای همراه با تنگ شدن کانال نخاعی دیده می شود.

بر اساس اصول طب سوزنی، بیماری وقتی ایجاد می شود که بدن از حالت تعادل خود خارج شود و به عبارت دیگر در مورد ایجاد دیسک کمر وقتی حادث می شود که فرد به علت حرکات یا موقعیت های نامناسب از تعادل خارج شود. حال چنین بیماری اگر تحت هر نوع درمانی قرارگرفته و بهبود یابد ، باید حرکاتی را که موجب بیماری وی شده اند ، اصلاح کند و اگر این کار را انجام ندهد متاسفانه مجددا‡ دچار این بیماری خواهد شد. لازم به ذکر است که طب سوزنی در درمان بیماران دیسک کمر هیچ‌گونه عارضه جانبی ندارد.

بیماری فلج نیمه ی بدن و درمان با طب سوزنی :

درمان فلج نیمه ی بدن در کلینیک های مربوطه طب سوزنی اهمیت و جای بسیار بالایی داشنه و در درمان با طب سوزنی در نوع فلج که در اثر سکته مغزی به عمل آمده اند نتیجه بهتری نسبت به فلج های ناشی از ترومای جمجمه دارند.تجارب شخصی در درمان طب سوزنی روی فلج اسپاستیک کاهش واضح ۳۰درصد اسپاسم در بیماران را نشان می دهد.

درمان های زودرس بعد از سکته مغزی بسیار خوب بوده و حتی در موارد کهنه شدن فلج، اغلب با طب درمان سوزنی بهبودی های شگفت آوری حاصل می شود.بنا به باورهای طب سنتی چین در این بیماری یک اختلال شدید کمبود انرژی کلیه وطحال وپانکراس با بلوکه شدن وسیع جریان چی و خون وجود دارد. که همراه اختلال در ناحیه سطحی و جداری کانالهای انرژی روده بزرگ و در معده باشدکه بعدا” در حدود ۲ تا ۵ سانتی متر به عمق عضلات نفوذ می کند.درمان از نقاط روی کانال روده بزرگ و معده به طور عمقی روی عضلات سوزن زده می شوند.

طب سوزنی در بهبود و درمان انواع فلج از جمله فلج های پس از سکته مغزی بسیار کمک کننده است.

طب سوزنی در درمان عوارض مختلف پس از سکته مغزی از جمله فلج یک نیمه بدن، اختلال بلع و تکلم، اختلال در راه رفتن وسایر مشکلات حسی حرکتی یکی از بهترین روش هاست، افزود: ممکن است برخی بیماران پس از استفاده از طب سوزنی به طور کامل درمان شوند اما بعضی بیماران تنها بهبود نسبی بیدا می کنند.

درمان بیماریهای زنان و زایمان با طب سوزنی :

در سراسر دنیا از طب سوزنی به عنوان روشی کم‌خطر در درمان بیماری‌های مزمن استفاده می‌شود. بیماری‌های زنان از جمله موضوعاتی است که همواره مورد توجه متخصصان طب سوزنی قرار می‌گیرد. این مقاله مروری دارد بر اثرات آزمایش شده طب سوزنی و فشاری در بهداشت زنانی که در سنین باروری قرار دارند. زنان حامله مورد نظر نبوده‌اند.