چکیده: |
محققان با حمایت افراد خیر همچون پول آلن که یکی از پایهگذارهای مایکروسافت است و پیتر تیل که او نیز یکی از سرمایهدارهای بزرگ جهان است ، در حال یافتن دارویی هستند که بتواند از عواقب بسیار خطرناک پیری جلوگیری کند و افراد را سالم، فعال و جوانتر نگه دارد. |
دکتر کورینا روس، استاد زیستشناسی در دانشگاه تگزاس میگوید: «علاقهمند به ایجاد جامعهای نیستم که مردم آن ۲۰۰ سال عمر کنند، چون چنین چیزی برای جهانی که در آن زندگی میکنیم یک مشکل میشود، اما اگر بتوانیم مانع از رفتن مردم به خانه سالمندان شویم و تعداد بیماران مبتلابه آلزایمر و پارکینسون را کاهش دهیم یکچیز ایده آل به دست آوردهایم.»
در طول دو دهه گذشته دانشمندها اطلاعات زیادی در مورد فرایند پیری به دست آوردهاند، چون دانش آنها در مورد فرایند پیری بیشتر شده است. دانش محققان درزمینه پیری باعث شد که در جهت یافتن قرصهای ضد پیری نیز تلاش کنند. درزمینه مربوط به یافتن قرصهای ضد پیری، میتوان به داروهایی همچون متفورمین (Metformin) و راپامایسین (Rapamycin) اشاره کرد که از قبل وجود داشتند. این داروها از خوش آتیهترین داروها درزمینه قرصهای ضد پیری هستند.
از داروهای متفورمین و راپامیسین چه میدانیم؟
متفورمین
پزشکها داروی متفورمین (Metformin) را که مرسومترین دارو برای درمان دیابت نوع ۲ تلقی میشود به مدت حدود ۶۰ سال تجویز کردهاند. اما در سالهای اخیر این دارو به دلیل خاصیت ضد پیری خود موردتوجه دوباره قرارگرفته است، چون محققهای بریتانیایی در تحقیقات خود روی افراد مبتلابه دیابت دریافتند افرادی که از این دارو استفاده میکردند در مقایسه باهم سن و سالهای آنها که این بیماری را نداشتند تا ۱۵ درصد بیشتر عمر کردند. دکتر استیون اوستاد، رئیس بخش زیستشناسی در دانشگاه آلاباما در شهر بیرمنگام میگوید: «این محققها افراد مبتلابه دیابت را با افرادی مورد مقایسه قراردادند که بیماری دیابت نداشتند، اما ازنظر وزن، سیگار کشیدن و دیگر عوامل مشابه بودند. نتایج این تحقیقها نشان داد دیابتیهایی که از متفورمین استفاده میکردند در مقایسه با افراد غیر دیابتی که از متفورمین استفاده نمیکردند عمر بیشتری داشتند… نتایج این تحقیقها حیرتآور و جالب بود.» دکتر اوستاد یک زیست-پیریشناس است و بهعنوان مدیر علمی فدراسیون تحقیقات پیری آمریکا (American Federation for Aging) نیز فعالیت میکند.
حتما بخوانید:
چگونه ۱۲۰ سال با سلامتی زندگی کنیم؟
دکتر اوستاد میگوید که سازمان در تلاش برای جمعآوری حدود ۶۵ میلیون دلار از طریق دولت و بخشهای خصوصی است تا بتواند اولین آزمایش انسانی یک داروی ضد پیری را انجام دهد. دکتر اوستاد میگوید که در این آزمایش محققها به افراد بین ۶۵ تا ۸۰ سال که هیچ بیماری مزمنی ندارند این دارو را میدهند و سپس منتظر میمانند تا مشکل سلامتی بعدی این افراد آشکار شود. دانشمندان بر این اعتقاد هستند که این دارو در میتوکندری (Mitochondria) کارش را انجام میدهد. میتوکندری به نیروگاههای درون سلولهای بدن گفته میشود که قندها همچون گلوکز را تبدیل به انرژی میکند. دکتر اوستاد میگوید که متفورمین به عملکرد موثرتر این نیروگاهها کمک میکند و ترشح موادی را کاهش میدهد که معروف به رادیکالهای آزاد هستند.
رادیکالهای آزاد میتوانند به سلولها آسیب برسانند، در توانایی آنها در تولیدمثل اختلال ایجاد کنند و باعث نقصهایی شوند. متفورمین میتواند آنزیمی را فعال سازد که قادر به کنترل تقاضای بدن برای انرژی است. دکتر اوستاد میگوید که این فعالسازی همان اثر یک رژیم غذایی کم کالری را دارد که به نظر بعضی از محققها همین رژیم کمکالری باعث افزایش طول عمر حیوانهای آزمایشگاهی شده است.
راپامایسین
دکتر روس یکی از چندین دانشمندی است که در مورد اثرات افزایش طول عمر راپامایسین (Rapamycin) تحقیق کرده است. این داروی بالقوه معروف به سیرولیموس (Sirolimus) است و نام تجاری آن نیز راپامیون (Rapamune) است که غالبا در شیمیدرمانی و برای افرادی استفاده میشود که اندام بدن خود را پیوند زدهاند. استفاده از این دارو باعث میشود تا بدن اندام جدید پیوند زدهشده را پس نزند. تحقیقات نشان میدهند که این دارو میتواند باعث افزایش طول عمر در موشها، کرمهای گرد و میمونهای معروف به مارموزیت (عنتر آمریکایی) شود. دکتر روس میگوید که راپامایسین بهمانند متفورمین روی میتوکندری سلول کار میکند.
محققها میگویند که راپامایسین باعث میشود که میتوکندری برای مدت طولانیتر و آرامتر کار کند. جلوگیری از حرکت کند و از بین رفتن میتوکندری مانع از اثراتی همچون التهاب میشوند که یک عامل مرسوم در ایجاد بیماریهای مرتبط با پیری هستند. دکتر اوستاد میگوید که راپامایسین باعث افزایش ۳۰ درصدی تا ۵۰ درصدی طول عمر در موشها شده است.
حتما بخوانید:
فرایند پیر شدن از پاها آغاز میگردد
و در بسیاری از تحقیقهای حیوانی به اثرات این دارو در محافظت در برابر سرطان، بیماری قلبی و همچنین اختلالهای تضعیفکننده مغز همچون بیماری پارکینسون اشارهشده است. باوجوداین، راپامایسین اثرات جانبی قدرتمندی نیز دارد. راپامایسین میتواند منجر به زخمهای دهان، آبمروارید و دیابت شود. علاوه بر این، راپامایسین میتواند خطر عفونت، خونریزی و بعضی از سرطانها همچون سرطان سینه را افزایش دهد. راپامایسین میتواند باعث فشارخون بالا، تب و کمخونی شود.
یک ترکیب معجزه گر
دکتر کندی میگوید که درحالیکه راپامایسین در مقایسه با متفورمین نتایج چشمگیرتری داشته است، اما احتمالا ابتدا تاثیر متفورمین روی انسانها تحت آزمایش بالینی قرار میگیرد. دکترکندی میگوید: «متفورمین در میلیونها نفر بوده است. متفورمین یک داروی نسبتا سالم است.» تحقیق دکتر روس روی مارموزیتها که در سال ۲۰۱۵ به چاپ رسید اولین تحقیقی است که در مورد اثرات جانبی راپامایسین در نخستیهای سالم انجامگرفته است.
مارموزیتها نیز بهمانند انسانها وقتی چاق میشوند در معرض خطر بیشتر مشکلات قلبی و بیماریهای متابولیسمی هستند. تحقیق دکتر روس نشان داد که میمونهایی که به مدت یک سال و بهاندازه دوز مصرفی مناسب برای انسانها از راپامایسین استفاده کردند هیچ مشکل متابولیسمی چشمگیری نداشتند و این میمونها در ماههای اول چربی زیادی را از دست دادند.