چکیده: |
پنجه گربه گونهای از گیاهان بالا رونده است که دارای ساقههای ضخیم به طول ۳۰ متر است. این گیاه در جنگل های بارانی آمازون و کشور های استوایی آمریکای جنوبی و مرکزی یافت میشود. بیشتر بخشهای این گیاه و اطلاعات مربوط به آن در طب گیاهی کشور پرو به دست آمده است. |
علت نام گذاری این گیاه به عنوان پنجه گربه ، وجود خارهای خمیده و شبیه پنجه گربه است که در بدنه ی این گیاه می روید. مایع تلخ و آبکی در داخل ساقه ی آن جمع می شود. براساس گزارش های وارده ,مردم آمریکای جنوبی و مرکزی برای رهایی از گرسنگی ,تشنگی و خستگی از این مایع می نوشند.
ترکیبات شیمیایی گیاه پنجه گربه
برای تهیه ی دارو از پنجه گربه ,پوسته ی آن را از ریشه ی درخت مو (پیچک) آن جدا میسازند. ریشه ی این گیاه حاوی انواع بسیاری از مواد شیمیایی است. برخی تانن ها را در ریشه ی این گیاه میتوان یافت. (تانن ها در چای نیز یافت میشوند.) گلوکوزید های اسید کینوویک موجود در پنجه گربه به کاهش التهاب کمک کرده و در مقابل برخی از ویروس ها ایجاد مصونیت میکند.
از آنجا که جمع آوری ریشه ی این گیاه به منظور تهیه ی پوسته ی آن باعث نابودی گیاه میشود ,لذا گیاه شناسان درصدد یافتن سایر منابع تامین این گونه عناصر هستند.
پنجه گربه به صورت پوسته (سبوس) استاندارد شده یا خام قابل دسترسی است. پوسته ی خام این گیاه ,کوبیده شده و در تهیه ی چای از آن استفاده می شود. مصرف مایع استاندارد یا فرآورده های خشک شده ی این گیاه معمولا ترجیح داده می شود ,چرا که استاندارد کردن در اصل به مانند کنترل کیفی تولید داروی گیاهی محسوب می شود.
خواص دارویی
گیاه پنجه گربه از نظر طب سنتی دارای طبیعتن گرم میباشد. از حدود ۲۰۰۰ سال پیش ,افراد قبیله ای در مناطقی که پنجه گربه میروید ,به تهیه ی دارو از پوسته ی ریشه ی آن اقدام کرده اند. آنها برای درمان بسیاری از بیماری ها از این گیاه استفاده کرده اند که به مانند یک سوپر داروی اعجاب آور عمل می کند. مثلا بیماری های واگیر آمیزشی ,ورم مفاصل ,اولسر (به معنی زخم ) و سرطان نیز با پنجه گربه درمان شده است. بعد از این ادعاها توجه دانشمندان را در اروپا به خود جلب کرد ,آزمایش های به عمل آمده نشان داد که ترکیبات موجود در پنجه گربه دارای پاره ای خواص قوی هستند. این عناصر و ترکیبات مجموعا می توانند سبب کاهش التهاب و از بین رفتن بعضی ویروس ها شوند و از گسترش برخی از سلول های سزطانی جلوگیری کنند. لازم است تحقیقات بیشتری در مورد این گیاه و خواص درمانی آن به عمل آید. با این وجود ,این گیاه در زمره ی ۱۰ گیاه طبی مهم قرار دارد که در فروشگاه های مواد غذایی آمریکا در سال ۱۹۹۷ به فروش می رسید.
حتما بخوانید:
مسکن و آنتی بیوتیک، دشمنان کلیه
طریقه ی مصرف:
گزارش های مربوطه تاکید کننده این است که پنجه گربه دارای خاصیت ضد التهابی و مصونیت آور است. احتمال زیاد می رود اگر شما و پزشک تان درصدد برآمده اید تا پنجه گربه را نیز به روند درمان روزانه خود اضافه کنید ,بدین علت باشد که سیستم ایمنی بدن شما بتواند فشار کمتری را تحمل کند ,دستگاه گوارش شما دارای اختلال است ,ممکن است از سرماخوردگی های دائمی یا سایر ویروس ها رنج ببرید یا اینکه در صدد هستید تا از سندروم روده تحریک پذیر (IBS) ,التهاب دیورتیکول یا حتی از بیماری کرون نجات یابید.
(بیماری کرون یکی از بیماریهای عفونت روده است که با التهاب دیواره روده مشخص میشود.)
اگر قصد مصرف این گیاه را دارید ,یکی از ۳ راه زیر را که بهترین نحوه ی مصرف است انتخاب کنید و همانطور که پزشک شما یا دستورالعمل مندج در روی بسته بندی این فرآورده مشخص کرده است ,عمل کنید. به خاطر داشته باشید که به خاطر فقدان تحقیقات کافی در این خصوص ,این نکته حائز اهمیت فوق العاده است که دارو را از تولید کننده ی معتبر آن تهیه کنید.
کاربردهای رایج گیاه پنجه گربه: برای درمان دردهای خفیف معده ,گلودرد ها ,سرما خوردگی ها ,ایجاد مصونیت و جراحات جزئی.
برای تهیهی دمنوش پنجه گربه ,یک گرم سبوس ریشه را در ۲۵۰ میلی لیتر آب حل کنید و آن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بجوشانید. سپس خنک کنید و از صافی عبور دهید. یک لیوان از آن را روزانه سه بار میل کنید.
از عصاره ی پنجه گربه روزانه دو تا سه بار به میزان یک تا ۲ میلی لیتر میل نمایید. برای مصرف گیاه به صورت خشک شده (عصاره استاندارد کپسولی) روزانه ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم میل نمایید.
نکات احتیاطی و موارد منع مصرف:
افراد ساکن مناطقی که پنجه گربه در آنجا میروید می گویند که این گیاه خیلی بی خطر و غیر سمی است. با این وجود ,تا زمانی که علم آن را به اثبات برساند ,لازم است پاره ای نکات احتیاطی مد نظر باشد.
به علت تحقیقات کم در زمینه خطر زا بودن یا نبودن این گیاه و اطمینان کامل نداشتن از بی خطر بودن پنجه گربه , در مصرف آن احتیاط لازم را رعایت کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
حتما بخوانید:
علائم بیماری کلیوی کدامند
انجمن فرآورده های گیاهان دارویی آمریکا (AHPA) این گیاه را از نظر بی خطر بودن در رده ی چهارم رتبه بندی کرده است. این بدان معنا است که این انجمن اسناد و مدارک کافی به منظور انجام رتبه بندی روشن بر آن اساس در اختیار ندارد. اما انجمن مزبور بر این باور است که محتوای تانن پنجه گربه ای ,اگر در حد بالا مصرف شود چه بسا سبب شکم درد یا مشکلات روده و معده خواهد شد.
برخی محققان میگویند که پنجه گربه را نباید برای درمان جراحی ترمیمی پوست ,بیمارانی که پیوند اعضا داشته اند و بیمارانی که مبتلا به بیماری ایدز یا سل هستند ,تجویز کرد.
کودکان زیر سه سال نباید این داروی گیاهی را مصرف کنند. همچنین زنان باردار و شیرده باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند. ممکن است در طول مصرف پنجه گربه ,با مدفوع شل یا اسهال مواجه شوید. این عارضه ی جانبی ,عارضه ی ناچیزی است و در صورت تداوم مصرف پنجه گربه به تدریج رفع خواهد شد.
اگر دارو های مصونیت زا ,پلاسمای تازه یا خون منجمد یا دارو هایی را مصرف می کنید که مصرف آنها مستلزم پروتئین حیوانی یا هورمون های پپتیدی نظیر سرم های حیوانی ,گاماگلوبولین وریدی ,عصاره ی وریدی تیموس یا انسولین گاوی یا خوراکی است ,از مصرف پنجه گربه اجتناب کنید.