چکیده: |
سوزش معده حالت ناخوشایندی است که بسیاری از مردم در مواقعی در معده خود حی مینمایند که اغلب واقات آزاردهنده بوده و به علت بازگشت اسید معده به گلو پیش میآید. معالجه سوزش معده با روشهای خانگی و طب سنتی امکانپذیر است.
|
سوزش سر دل یا سوزش معده که به انگلیس Heartburn گفته میشود ، احساس بدی از سوزش در سینه است که ناشی از رفلکس اسید معده در مری میباشد. این سوزش معمولاً در قسمت مرکزی قفسه سینه، درست پشت استخوان سینه اتفاق میافتد. بسیاری از افراد سوزش سر دل را تجربه میکنند و تعداد زیادی از داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی برای درمان سوزش معده وجود دارد که در ادامه این ملطب به شیوههایی برای رفع مشکل سوزش معده خواهیم پرداخت.
علت ایجاد سوزش معده چیست؟
موقعی غذا خوردن و پس از بلع غذا ، بدن شما باید تمام جزئیات را به دست بگیرد و شما به جز خاطرهی طعم غذا چیز دیگری را متوجه نشوید؛ اما سوزش سر دل به شما اجازهی این کار را نمیدهد. مری لوله ای است که دهان را به معده وصل میکند، و مسئولیت به سمت پایین فشار دادن مواد غذایی در امواج ریتمیک را بر عهده دارد. هنگامی که غذا به معده برسد، اسیدها و آنزیمها برای هضم آن شروع به تجزیهی غذا میکنند.
معده دارای اسیدهای قوی بوده که از آنها جهت هضم مواد غذایی استفاده کرده و لذا معده دارای پوشش خاصی است که از آن در برابر اسید محافظت میکند. مری دارای یک باند محکم عضلانی به نام اسفنکتر است که در قسمت تحتانی آن قرار دارد که پس از فرو رفتن غذا در معده، بسته میشود و از بازگرداندن محتویات معده در مری جلوگیری میکند. اگر این عضله و دریچه در زمان اشتباه تضعیف یا شل شود، اسید معده ممکن است به داخل مری برگردد. هنگامی که برخی از آن اسیدهای معده به داخل مری باز گردند، احساس سوزش را در معدهی خود احساس میکنید و این همان علائم رفلاکس معده یا برگشت اسید معده است که موجب سوزش معده میشود.
حتما بخوانید:
شناخت عوامل نفخ شکم و درمان گیاهی و خانگی آن
چه نوع مواد غذایی موجب سوزش معده میشوند؟
سوزش معده ممکن است در اثر بسیاری از موارد ایجاد شود. از غذاهای پر ادویه و کافئین گرفته تا مسائل ژنتیکی ممکن است مسبب سوزش معده باشند.. بنابراین شناختن اینکه چه عواملی باعث رفلاکس اسید معده میشود، اغلب دشوار است. اما خوردن برخی غذاها و نوشیدنیها به تشدید این امر کمک میکنند. در ادامه به برخی از این غذاها و نوشیدنیها اشاره میکنیم تا اگر شما نیز با این مشکل مواجه هستید، آنها را از رژیم غذایی خود حذف کنید یا مصرفشان را کم کنید.
- مصرف الکل: نوشیدن الکل میتواند دریچهی پایین مری را سست و شل کند.
- مصرف زیاد قهوه و چای
- آب پرتقال یا سایر نوشیدنیهای اسیدی
- غذاهای چرب و غذاهای سرخ شده
- میوههای دارای PH اسیدی: همچون پرتقال، گریپ فروت ، گوجه فرنگی و …
- غذاهای پر ادویه
- پر خوری و اسراف در خوردن
- افراط در خوردن خوارکیهای دارای طبع گرم
هر فرد تا حدودی نسبت به دیگر افراد به گروههای خاص غذایی واکنش متفاوتی نشان میدهد. برای فهمیدن این که چه غذاهایی علائم سوزش معده را در شما تشدید میکنند، بهتر است که یک جدول برنامه غذایی داشته باشید. در این جدول باید غذاهایی که میخورید، زمان غذا خوردن و هرگونه فعالیتی که باعث سوزش میشود را وارد کنید و ذکر کنید که در چه روزهایی علائم سوزش معده را دارید.
به تدریج ، شما خواهید توانست غذاهای مختلفی را با موجب سوزش معده میشود را شناسایی کنید. این جدول را میتوانید با خود نزد پزشک ببرید تا در مورد دلایل احتمالی سوزش معده صحبت کنید و آن را ریشه یابی کنید تا بعدها از وقوع احتمالی آن جلوگیری نمایید.
درمان سوزش معده به روشهای خانگی
اگر از سوزش معده مکرر که رایج ترین علامت بیماری ریفلاکس معده (GERD) است رنج می برید ، در این صورت حتی ابتدایی ترین فعالیت های روزمره زندگی نیز می تواند بر وضعیت شما تأثیر بگذارد. عادت هایی که روزگاری منظم بودند ؛ مانند غذا خوردن ، خوابیدن و ورزش می تواند تشدید کننده یا تسکین دهنده باشد. بهترین روش برای کاهش علائم ، سبک زندگی متعادل غذا ، ورزش ، خواب و دارو است.
معالجه سوزش معده با اصلاح شیوه زندگی:
در اینجا مواردی وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
- ابتدا از آنچه می خورید و زمان خوردن آن به مدت حدود یک هفته ، یادداشت برداری کرده و هنگام احساس افزایش یا کاهش علائم. این رکورد به شما کمک می کند به ویژه غذاهایی که ممکن است در بهبود علائم شما تأثیر بگذارند.
- یک شام زودهنگام را برنامه ریزی کنید و ظرف ۳ ساعت پس از صرف غذا به تختخواب بروید.
- از استعمال سیگار خودداری کنید زیرا باعث شل شدن LES (اسفنکتر یا عضله تحتانی مری) می شود. LES مسئول نگه داشتن اسید معده در معده شما است. به جای اینکه به مری ریفلاکس کنید ، جایی که می تواند باعث درد و حتی آسیب شود. بهتر است سیگار کشیدن را کاملا ترک کنید.
- قبل از شروع ، هر برنامه ای برای ورزش شدید ، بلند کردن یا خم شدن را با پزشک خود در میان بگذارید.
- سعی کنید یک متکای بزرگ را زیر سر خود قرار دهید تا آن را بلند کند. شما می توانید از جاذبه برای جلوگیری از ورود اسید معده به مری استفاده کنید.
- متخصصان مراقبت های بهداشتی خود را از همه داروهایی که به طور منظم مصرف می کنید و هرگونه عوارض جانبی و واکنش های آلرژیک به داروهایی که در گذشته تجربه کرده اید مطلع کنید. پزشک یا داروساز شما می تواند هر ترکیب دارویی احتمالی را که ممکن است برای شما مشکل ایجاد کند ، شناسایی کند.
- داروهای خود را طبق تجویز مصرف کنید. اگر آن را به طور منظم مصرف دارو فراموش می کنید ، آن را در همان مکان در خانه خود نگه دارید و یادداشت های یادآوری را برای خود بگذارید. قبل از تمام شدن نسخه خود حتماً دوباره پر کنید.
- از پزشک خود راهنمایی و درمان بخواهید. گرچه به شما کمک می کند تا آنجا که می توانید به طور مستقل یاد بگیرید ، همیشه بهتر است که به سوالات خود توسط یک متخصص پاسخ دهید.
استفاده از گروهی از مواد غذایی نیز میتواند به کاهش سوزش معده و درمان آن کمک کند. این مواد شامل موارد زیر هستند:
۱- جوش شیرین
جوش شیرین ارزان و کاملاً طبیعی است. به سادگی یک قاشق چایخوری جوش شیرین را درون یک فنجان آب حل کنید و نوش جان کنید. جوش شیرین به خنثی کردن اسید معده کمک خواهد کرد. توجه کنید که جوش شیرین حاوی سدیم است. اگر رژیم غذایی کم سدیم دارید، در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
۲- آب آلوئه ورا
آب آلوئه ورا در بیشتر فروشگاههای مواد غذایی به فروش میرسد. آب آلوئه ورا همانطور که پوست را در مقابل آفتاب سوختگی تسکین میدهد، میتواند به تسکین سوزش ناشی از رفلاکس اسید معده نیز کمک کند. اگر با سوزش سر دل مشکل دارید، ایده خوبی است که قبل از غذا عادت به نوشیدن یک فنجان آب آلوئه ورا کنید تا معده و مری شما آرام بماند.
۳- جویدن آدامس
بزاق دهان به رقیق شدن اسید معده کمک میکند. بنابراین افزایش مقدار بزاق شما بعد از غذا راه بسیار خوبی برای جلوگیری از تولید اسید است. به مدت ۳۰ دقیقه برای کاهش سوزش معده، یک ورق آدامس بدون قند بجوید.
۴- سرکه سیب
با کمال تعجب، سرکه سیب میتواند به آسانی به رفع سوزش معده کمک کند. ۳ قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک فنجان آب مخلوط کنید، سپس قبل از هر وعده غذایی یا هنگام خواب، بنوشید.
۵- موز
آیا میدانید موز حاوی آنتی اکسیدان طبیعی است؟ آنتی اکسیدان به کاهش رفلاکس معده کمک فراوانی میکند. برای مقابله با رفلاکس اسید معده، هر روز یک موز میل کنید. اگر موز ندارید، یک سیب نیز میتواند جایگزین خوبی باشد.
حتما بخوانید:
چگونه معده درد را با گیاهان داروئی درمان کنیم
درمان سوزش معده با دارو
داروهایی که برای سوزش معده تجویز میشوند در ۳ دسته قرار میگیرند:
۱- داروهای خنثی کننده اسید معده
آنتی اسیدها نظیر Mylanta، Maalox، Rolaids، Tums اثر تسکین سریع دارند، زیرا باعث کاهش اسید معده میشوند. این داروها صدمات موجود در مری شما را بهبود نمیبخشند و از بروز سوزش معده در آینده نیز جلوگیری نمیکنند.
۲- داروهای کاهش دهنده تولید اسید معده
این داروها به صورت بدون نسخه و همچنین داروهای تجویزی در دسترس هستند. تسکین علائم آنها بیشتر از آنتی اسیدها ماندگار است. آنها به عنوان چندین مارک و فرمول با نامهای
- رانیتیدین (ranitidine)
- نیزاتیدین (nizatidine)
- سایمتیدین (cimetidine)
- فاموتیدین (famotidine)
در دسترس هستند. بسته به قدرت آنها، بدون نسخه و با نسخه تجویز میشوند.
۳- داروهایی که تولید اسید را متوقف میکنند
به عنوان مثال، امپرازول [Prilosec] و لانسوپرازول [Prevacid] تولید اسید معده را متوقف میکنند. در این صورت امکان بهبودی مری آسیب دیده نیز فراهم میشود.
کلام پایانی
اگر به غذاهایی که میخورید دقت کافی داشته باشید به ندرت ممکن است دچار سوزش معده شوید. در صورت بروز سوزش نیز بهتر است ابتدا روشهای خانگی را به جای استفاده از دارو امتحان کنید. سعی کنید بدون مشورت پزشک از استفادهی دارو نیز اجتناب کنید. سوزش معده در بارداری نیز بسیار رایج است.